موضوعات، مطالعات و افق‌های روانشناسی اجتماعی علم؛ پیشنهاداتی برای خط مشی‌گذاران علم و فناوری
author
Abstract:
التفات به نقش بی بدیل علم در پیشرفت کشورها و توجه ویژه به این موضوع در سال های اخیر سبب شده است که در کنار مطالعۀ علم از منظر فلسفی و تاریخی، از زوایایی که به بُعد تجویزی آن، یعنی برنامه ریزی و خط مشی گذاری علم مرتبط تر است، نیز نگریسته شود. علاوه بر اقتصاد و جامعه شناسی علم، این بار از منظر روانشناسی علم، یعنی بررسی عوامل روانشناختی تأثیرگذار در رفتار علمی دانشمندان، به مطالعۀ علم پرداخته ایم. یکی از شاخه های روانشناسی علم، روانشناسی اجتماعی علم است که در سنجش با دیگر شاخه های آن، نوپاتر بوده است و به مطالعۀ نحوۀ تأثیرگذاری افراد و دانشمندان دیگر در فعالیت علمی می پردازد. تأثیرات آزمایشگر بر آزمایش، تأثیرات اجتماعی فرهنگی در علم، تأثیرات ارزیابی علم، شبکه های علمی، مربیگری و آموزش، فرایندهای گروه های کوچک در علم و نسبت جنسیت و علم، ازجمله موضوعاتی است که تاکنون دربارۀ آن ها مطالعه شده است. مطالعات موردی تاریخی، پارادایم های آزمایشگاهی، بررسی تأثیر رقابت و همکاری، ادراک و جانب داری افراد بر رفتار علمی، نحوۀ تخصیص علت به آثار، مسائل مربوط به روانشناسی صنعتی سازمانی نیز از موضوعاتی است که دربارۀ آن ها مطالعۀ جدی نشده است و به منزلۀ افق های پیشِ روی روانشناسی اجتماعی علم مطرح اند. گسترش کمّی و کیفی ارتباطات بین المللی، تأکید ویژه بر شاگرد پروری و تخصیص امتیاز ویژه برای آن در ارتقای اعضای هیئت علمی، برقراری تعادل میان فعالیت های فردی و گروهی در پژوهش های علمی، توزیع و تخصیص درست موقعیت های علمی و مشاغل مرتبط به نسبت جنسیت و درنهایت کمک به توسعۀ رشتۀ روانشناسی علم، پیشنهاداتی برآمده از یافته ها برای خط مشی گذاران علم و فناوری است.
similar resources
دریچه ای به روز جامعه شناسی فناوری - مروری بر مطالعات اجتماعی علم و فناوری
جامعه شناسی درباره فناوری چه می تواند بگوید؟ از زمان شکل گیری جامعه شناسی و به ویژه از زمان به وجود آمدن شاخه جامعه شناسی معرفت تا چند دهه پیش، همه صورت های معرفت بشری در قلمرو تحلیل جامعه شناسی تعریف می شد به جز 2 قلمرو علوم طبیعی و فناوری. به بیان دقیق تر، در حالی که همه حوزه های معرفتی بشری، از جمله باورها، اسطوره ها و نهادهای اجتماعی بشری، از هر جهت مورد تحلیل جامعه شناختی قرار می گرفت و فر...
full textمطالعات علم و فناوری:مروری بر زمینه های جامعه شناسی فناوری
Referring to the importance and nature of technology and its relations with science, this paper reviews sociological theories of technology. To this end, two paradigms namely, Technological Determinism and Social, Economic and Political Determinism of Technology are critically analyzed. Later, three outstanding approaches to Social, Economic and Political Determinism of Technology, i.e. Constru...
full textمرور نظام مند و فراتحلیل پژوهشهای ایرانی در قلمرو مطالعات اجتماعی علم و فناوری
در دهة اخیر، حوزة مطالعات اجتماعی علم در ایران ازطریق انتشار دهها اثر علمی شکل گرفته است. ارائة تصویری روشن و علمی از پژوهشهای انجامشده در ایران نقطة عزیمت مهمی برای سیاستگذاران است. این فراتحلیل میتواند انباشت علمی داخل کشور را درقلمرو مطالعات اجتماعی علم به تصویر بکشد و با ترکیب مطالعات پیشین ایده ها و راه کارهای نوینی را به مدیران و سیاستگذاران حوزة علم عرضه کند. پرسش اصلی مطالعة حاضر این ...
full textمرور نظام مند و فراتحلیل پژوهشهای ایرانی در قلمرو مطالعات اجتماعی علم و فناوری
در دهه اخیر، حوزه مطالعات اجتماعی علم در ایران ازطریق انتشار دهها اثر علمی شکل گرفته است. ارائه تصویری روشن و علمی از پژوهشهای انجامشده در ایران نقطه عزیمت مهمی برای سیاستگذاران است. این فراتحلیل میتواند انباشت علمی داخل کشور را درقلمرو مطالعات اجتماعی علم به تصویر بکشد و با ترکیب مطالعات پیشین ایده ها و راه کارهای نوینی را به مدیران و سیاستگذاران حوزه علم عرضه کند. پرسش اصلی مطالعه حاضر این اس...
full textعملکرد روزنامهنگاران علم در صفحه علم و فناوری مطبوعات
با توجه به نقش «روزنامهنگاران علم» به عنوان یکی از ارکان ترویج علم در جامعه و جایگاه «روزنامه‌نگاری علم» در توسعه علمی کشور بررسی عملکرد آنها در رسانه‌های گوناگون میتواند توصیف‌کننده جایگاه واقعی آنها در سپهر علمی جامعه و مقدمه‌ای برای یافتن چالش‌های این حوزه باشد. لذا این پژوهش با هدف بررسی عملکرد روزنامه<span class...
full textMy Resources
Journal title
volume 07 issue 3
pages 5- 16
publication date 2017-10-23
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023